Μπορεί το Conference League να μην αποτελεί επίσημα τη συνέχεια του Κυπέλλου Intertoto αλλά οι δύο διοργανώσεις παρουσιάζουν αρκετές ομοιότητες, με αποτέλεσμα να έχουν αποκτήσει συγγενική σχέση στο μυαλό των περισσότερων ποδοσφαιρόφιλων.
Ο Ολυμπιακός ετοιμάζεται για την πρώτη του συμμετοχή στο τρίτο τη τάξει ευρωπαϊκό τουρνουά, αντιμετωπίζοντας στη φάση των playoff την ουγγρική Φερεντσβάρος, όπως προέκυψε από τη χθεσινή (18/12) κλήρωση στη Νιόν της Ελβετίας. Πρεσβευτής της Ελλάδας στη διαδικασία ήταν ο Τραϊανός Δέλλας, αφού ο τελικός της διοργάνωσης θα διεξαχθεί στην Αθήνα και την OPAP Arena (29/5).
Η νεοσύστατη διοργάνωση της UEFA έκανε την εμφάνισή της τη σεζόν 2021-22 με αποκλειστικό σκοπό την παροχή αγωνιστικών ευκαιριών σε
ομάδες που αδυνατούν να εξασφαλίσουν συμμετοχή σε Champions και Europa League. Εξυπακούεται ότι πίσω
από το συγκεκριμένο κίνητρο κρύβεται και η επιθυμία της ευρωπαϊκής
συνομοσπονδίας για δημιουργία κερδών σε όλους τους τομείς…
Κάπως έτσι είχε διαμορφωθεί και η κατάσταση το καλοκαίρι του
1961, όταν ο Αυστριακός προπονητής Καρλ Ράπαν εμπνεύστηκε την ιδέα του Κυπέλλου
Intertoto και την έκανε πράξη παρέα με τους Ερνστ Τόμεν και Έρικ
Πέρσον.
Ο πρώτος υπήρξε Ελβετός bookmaker (!) και διευθυντής του
ελβετικού συνδέσμου ποδοσφαιρικού στοιχήματος ενώ ο δεύτερος διατελούσε
πρόεδρος της Μάλμε και είχε διαδραματίσει καταλυτικό ρόλο στη σύσταση του
Κυπέλλου Εκθέσεων, το οποίο έκανε την εμφάνισή του το 1955 μαζί με το Κύπελλο
Πρωταθλητριών (σ.σ. σημερινό Champions League).
Ο Ράπαν έμεινε στην ιστορία για τον «ελβετικό σύρτη». Το
σύστημα που επέτρεπε σε μέτριες ομάδες να επιτυγχάνουν σημαντικά πράγματα μέσα
στο γήπεδο, κυρίως λόγω της δημιουργίας ενός συνόλου που προσέγγιζε αμυντικά τα
παιχνίδια. Κινούμενος προπονητικά σε έναν χώρο που ο πρωταθλητισμός δεν ήταν το
κύριο μέλημα, συνεργάστηκε άριστα με τον Τόμεν, ο οποίος είχε βέβαια τον δικό
του προβληματισμό…
Ως άνθρωπος του στοιχήματος, δεν μπορούσε να χωνέψει ότι το
καλοκαίρι άδειαζαν τα κουπόνια επειδή είχαν ολοκληρωθεί τα εγχώρια αλλά και τα
ευρωπαϊκά πρωταθλήματα. Γι’ αυτό δημιουργήθηκε άλλωστε και το International Football Cup (σ.σ. πρώτη επίσημη
ονομασία του Intertoto).
Η διοργάνωση παιζόταν πάντα τους καλοκαιρινούς μήνες και
πολύ γρήγορα καθιερώθηκε ως «Κύπελλο Ραπάν», πριν υιοθετήσει την τελική της
ονομασία, με την οποία τη θυμόμαστε έως σήμερα. Το «Inter» προήλθε από τη λέξη «διεθνής» ενώ
το «toto» από τον
γερμανικό όρο για το ποδοσφαιρικό στοίχημα.
Όταν μάλιστα η διοργάνωση άρχισε από το 1995 και έπειτα να
διεξάγεται υπό την αιγίδα της UEFA,
το λογότυπο που την συνόδευε ήταν το «1X2», με ξεκάθαρη την απεικόνιση των κινήτρων που διατήρησαν το
τουρνουά στο προσκήνιο επί 49 ολόκληρα χρόνια, περισσότερα από όσα άντεξαν το
Κύπελλο Κυπελλούχων (39) και το Κύπελλο Εκθέσεων (16)!
Ο Μισέλ Πλατινί ήταν αυτός που το κατήργησε το 2009,
επεκτείνοντας παράλληλα του προκριματικούς γύρους του Κυπέλλου UEFA που μετονομαζόταν εκείνη
τη χρονιά σε Europa League.Γιατί
όμως το φινάλε του Intertoto έφερε το «πείραγμα» του Κυπέλλου UEFA; Πολύ απλά, διότι η διοργάνωση
λειτουργούσε επί σειρά ετών ως προκριματική φάση του σημερινού Europa League.
Πιο συγκεκριμένα: Ο τρόπος διεξαγωγής του Intertoto μεταβαλλόταν
διαρκώς με την πάροδο των ετών. Πότε υπήρχαν όμιλοι, πότε η διοργάνωση «έτρεχε»
αποκλειστικά με νοκ-άουτ αναμετρήσεις. Πότε υπήρχε τελικός για την ανάδειξη
νικητή, πότε το τουρνουά ολοκληρωνόταν στη φάση των ομίλων και νικητές ήταν
όσοι είχαν τερματίσει πρώτοι σε αυτούς. Την τιμητική πλακέτα έπαιρνε τελικά εκείνος
που θα έφτανε πιο μακριά στο Κύπελλο UEFA της σεζόν που ακολουθούσε…
Από το 1967 έως το 1994 για παράδειγμα δεν υπήρχε
τροπαιούχος! Οι συμμετέχοντες δεν κέρδιζαν τη θέση τους μέσα από την κατάληψη
κάποιας θέσης στο εγχώριο πρωτάθλημα αλλά η διαδικασία περιελάμβανε εκδήλωση
ενδιαφέροντος!
Όποιος επιθυμούσε δηλαδή να παίξει στο Intertoto κατέθετε
αίτηση και έχανε τη θέση του μόνο αν υπήρχαν κατατεθειμένοι φάκελοι από
συλλόγους της ίδιας χώρας που είχαν τερματίσει ψηλότερα στο πρωτάθλημα και
είχαν καλύψει τα προβλεπόμενα «εισιτήρια».
Θα έλεγε λοιπόν κανείς ότι ήταν ασήμαντος ο ρόλος μιας
διοργάνωσης που σε κάποιες περιπτώσεις δεν έβγαζε νικητή, δεν έδινε τρόπαιο και
αμοιβή. Ίσως, αλλά η αλήθεια είναι πως μέσα από αυτή αναδείχθηκαν κατά καιρούς
κάποιες φουρνιές παικτών που έμειναν αξέχαστες στο ποδοσφαιρικό κοινό.
Κλασικό παράδειγμα η Μπορντό του Ζινεντίν Ζιντάν, η οποία
έφτασε μέσω του Intertoto στον τελικό του Κυπέλλου UEFA το 1996 (σ.σ. ηττήθηκε από την Μπάγερν Μονάχου). Ξεχωριστά
και τα επιτεύγματα του Αμβούργου, της Σάλκε, της Στουτγάρδης και της Βιγιαρεάλ,
οι οποίες είναι οι μόνες που το κατέκτησαν δύο φορές, με την τελευταία να το
επιτυγχάνει μάλιστα σε διαδοχικές σεζόν (2003 & 2004).
Οι κύριοι λόγοι ύπαρξης του Intertoto ήταν όμως και αυτοί που «γέννησαν» και το σημερινό Conference League. Μικρότερης δυναμικής ομάδες παίζουν Ευρώπη, «φουσκώνοντας» παράλληλα το κουπόνι του στοιχήματος και τα ταμεία της UEFA...